Aşık Talibi
Hacı Bektaş Coşkun, halk arasında Talibî olarak bilinen ve 20. yüzyılın önde gelen âşıklarından biri olarak kabul edilen bir halk şairidir. 1898 yılında Sivas’ın Altınyayla ilçesinde dünyaya gelen Talibî, Karabağdatoğulları olarak bilinen bir aileye mensuptur. Aile, yaklaşık 200 yıl önce Bağdat’tan Altınyayla’ya göç etmiş ve burada yerleşmiştir. Talibî’nin babası Mustafa, annesi ise Taşlıhüyük köyünün Seyitler sülalesinden Meryem’dir.
Talibî, henüz 13 yaşındayken, babasını Birinci Dünya Savaşı sırasında tifo hastalığı nedeniyle kaybetmiş ve babası Sivas’ın Karacalar köyünde toprağa verilmiştir. Bu trajik kaybın ardından, Talibî en büyük çocuk olarak dört kardeşinin (Ahmet, Mehmet, Bekir, Fadime) sorumluluğunu üstlenmiş ve ailesinin geçimini sağlamak için çobanlık ve rençperlik yapmıştır. Çocukluk yılları yoksulluk içinde geçmiş, ancak Talibî küçük yaşta Arap alfabesini, ardından kendi kendine Latin alfabesini öğrenmiştir.
Sesinin güzelliğiyle tanınan Talibî, bir süre köyünde imamlık da yapmıştır. On yedi yaşında Kürkçüyurdu köyünden Zeliha ile evlenmiş ve bu evlilikten Hüseyin, Mustafa ve Kuddusi adında üç oğlu olmuştur. Zeliha, yoksulluk içinde çocuklarını büyütmüş ve 1963 yılında vefat etmiştir. Talibî, yaşamı boyunca birçok evlilik yapmış ve halk arasında ondan fazla kez evlendiği rivayet edilmiştir. Vefatından önce oğlu Hüseyin’e, Ankara’da bir kızının, Çanakkale’de de bir oğlunun olduğunu söylemiştir. Öldüğü zaman ise Ağrılı Şaziye adlı biriyle evlidir.
Talibî, 19-20 yaşlarındayken annesi Meryem’i de kaybetmiş ve birkaç ay sonra askere gitmiştir. Askerliğini Konya, İzmir ve Sivas’ta yapmış, 24 yaşında terhis olmuştur. Askerlik sonrası dirlik ve düzenini kaybeden Talibî, çareyi gurbete çıkmakta bulmuştur. Gurbete çıkma kararında gördüğü bir rüyanın da etkisi olmuştur. Rüyasında Evliya Çelebi’yi görmüş, Evliya ona Kur’an-ı Kerim okumuş ve “Üzülme, sen de benim gibi seyahate çık, kendini avutursun.” diye öğüt vermiştir. Bu rüyanın etkisiyle Talibî, hayatının geri kalanında Türkiye’nin dört bir yanını dolaşmıştır.
Türkiye’nin hemen hemen her yerini gezen Talibî, “İkinci Evliya Çelebi” ve “20. Yüzyılın Evliya Çelebi’si” gibi sıfatlarla anılmıştır. Aynı zamanda “Aşkın Pehlivanı” ve “Turizm Halk Şairi” gibi unvanlarla da tanınmıştır. Talibî, geçimini genellikle okullarda ve sinemalarda okuduğu şiirlerle sağlamış, 1938 yılında başlayan gurbet hayatı, 1976 yılındaki vefatına kadar devam etmiştir.
Hacı Bektaş Coşkun, halk kültüründe derin izler bırakan, gezginci âşıklık geleneğinin son temsilcilerinden biri olarak Türk edebiyatında yerini almıştır.